Η Δωδεκάνησος και οι μανδαρίνοι

(Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα "Ροδιακή" της Ρόδου).

Με λύπη μου διάβασα στο φύλλο της Εφημερίδας “Ροδιακής” της Παρασκευής 2/3/07 ότι ο νομάρχης Δωδεκανήσου κ. Μαχαιρίδης απέστειλε επιστολή στον Κινέζο Πρέσβη ζητώντας ξανά (η πρώτη φορά ήταν κατά την επίσκεψη του Αναπληρωτή Πρωθυπουργού της Κίνας) του να γίνει διδυμοποίηση του νομού «με αντίστοιχης πολιτιστικής κληρονομιάς επαρχίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η λύπη μου προέρχεται από το γεγονός ότι η πράξη αυτή γίνεται σε μία αγχωμένη προσπάθεια να συναφθεί μία οικονομική σχέση με βάση τον τουρισμό και σκοπό την αποκομιδή όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κομματιού από την πίτα του τουριστικού ρεύματος της νέας κινεζικής αγοράς, που όμως αγνοεί κάποιες σημαντικές παραμέτρους που χαρακτηρίζουν και στιγματίζουν την συγκεκριμένη χώρα στο διεθνές πολιτικό κα κοινωνικό στερέωμα.
Η Κίνα τα τελευταία 15 χρόνια έχει εφαρμόσει ένα μοντέλο ανάπτυξης θαυμαστό από τους ανθρώπους της αγοράς, το οποίο βασίζεται στην προσφορά γης και ύδατος στις ξένες πολυεθνικές με συμμετοχή του κινεζικού κράτους ως ποσοστό ιδιοκτησίας. Μεγάλο «πλεονέκτημα» του μοντέλου είναι ότι η ελεύθερη αγορά συνδυάζεται με την «κόκκινη χούντα» του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας («κορυφαία» στιγμή της οποίας υπήρξε ο ματωμένος Ιούνης του 1989 όταν τα τανκς έπνιξαν στην πλατεία Τιεν Ανμέν την φωνή των φοιτητών που ζητούσαν δημοκρατικές ελευθερίες) η οποία ελέγχει και κανονίζει όλα όσα αφορούν στο οικονομικό περιβάλλον προς όφελος των πολυεθνικών με σημαντικότερο όλων την εξασφάλιση εξευτελιστικών αμοιβών στο εργατικό δυναμικό σε όλους τους τομείς της οικονομίας από τις καλλιέργειες, τα ορυχεία, τα εργοστάσια ως τις χερσαίες και θαλάσσιες μεταφορές, παντού επικρατεί εργασιακός μεσαίωνας. Το μοντέλο ανάπτυξης της Κίνας έχει υιοθετήσει πολλά στοιχεία του ευρωπαϊκού 19ου αιώνα την εποχή της έκρηξης της βιομηχανίας. Εάν εξαιρεθούν οι προς "επίδειξη" νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας, οι εργασιακές συνθήκες εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στην εσωτερική Κίνα είναι απάνθρωπες. Τραγικότερο παράδειγμα της κατάστασης αυτής είναι ίσως η εξορυκτική βιομηχανία.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ο ανώτατος Κινέζος αξιωματούχος, αρμόδιος για την ασφάλεια στην εργασία, Li Yizhong stiw 28/11/06 κατήγγειλε δημόσια (http://www.chinadaily.com.cn/) τους "ασυνείδητους" ιδιοκτήτες ορυχείων.
Και αν η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων αρχίζουν και στον τόπο μας να μην σοκάρουν, η Λ.Δ. της Κίνας διαπρέπει στην βάναυση καταπάτηση βασικών δικαιωμάτων της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το ζήτημα της "εισβολής, προσάρτησης και κατοχής" του Θιβέτ από το Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας, το 1950, ή της "ειρηνικής απελευθέρωσης" σύμφωνα με το Μάο, δεν είναι απολύτως ξεκαθαρισμένο από την άποψη του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, στην περίπτωση του Θιβέτ, η κινεζική κυβέρνηση συνεχίζει να επιδιώκει μια πληθυσμιακή και πολιτιστική αφομοίωση της συγκεκριμένης περιοχής στην υπόλοιπη χώρα, χρησιμοποιώντας ακόμα και απάνθρωπα μέσα. Οργανώσεις προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων από όλο τον κόσμο αναφέρουν πληθώρα παραβιάσεων και έχουν αναδείξει την περιοχή σε μια από τις θερμότερες εστίες του πλανήτη σε σχέση με την καταπάτηση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Περίπου 1,2 εκατομμύρια Θιβετιανοί έχει υπολογιστεί ότι έχουν χάσει τη
ζωή τους εξ` αιτίας της κατοχής και πολλοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα. Οι Θιβετιανοί είναι θύματα διακρίσεων σε καθημερινή βάση, σε ζητήματα όπως η στέγαση, η εκπαίδευση και η φροντίδα υγείας. Πολλοί Θιβετιανοί και κυρίως βουδιστές μοναχοί και μοναχές φυλακίζονται για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Οι αναφορές για κακομεταχείριση, ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια (όπως ηλεκτροσόκ, κρέμασμα από τα χέρια, δέσιμο με αλυσίδες, στέρηση ύπνου και τροφής) και βιασμούς των φυλακισμένων είναι πολύ συχνές (www.2008-freetibet.org).
Υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας, αλλά και των Γερμανών Πράσινων, έχουν κατ` επανάληψη καταγγείλει τις κινεζικές αρχές για την εφαρμογή της θανατικής ποινής στην οποία η χώρα κατέχει την θλιβερή 1η θέση παγκοσμίως. Οι θανατικές καταδίκες αποτελούν μέρος μιας γενικευμένης "εκστρατείας ενάντια στο έγκλημα" που εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Κίνα και ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2002, με τραγικές συνέπειες για τους πολίτες ολόκληρης της χώρας. Η οργάνωση κατά της θανατικής ποινής «Κάτω τα Χέρια από τον Κάιν», κατέγραψε τις περισσότερες εκτελέσεις κατά το 2005.
Συγκεκριμένα, κάνει λόγο για 5.494 εκτελέσεις, το 91% των οποίων πραγματοποιήθηκε στην Κίνα (www.anthropos.gr), ενώ το Site του Eλληνικού Tμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας στις 5/3/2007 αναφέρει ότι «κατά το 2004 η Κίνα εκτέλεσε 3.400 ανθρώπους όμως πηγές στο εσωτερικό της χώρας εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός προσεγγίζει τις 10.000. Και όλα τα παραπάνω με συνοπτικές διαδικασίες μίας απολύτως ελεγχόμενης από το ΚΚΚ, άρα και αμφιβόλου αμεροληψίας, δικαιοσύνης. Να συμπληρώσω ότι οι εκτελέσεις γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε τα ζωτικά όργανα των νεκρών να μην υποστούν βλάβη ώστε να προωθηθούν σε παράνομα κυκλώματα εμπορίας οργάνων. Πρόσφατα, γνωστή βρετανική εταιρία καλλυντικών καταδικάστηκε από βρετανικό δικαστήριο διότι χρησιμοποιούσε σε παρασκευάσματά της ανθρώπινα υποπροϊόντα που προέρχονταν από εκτελεσθέντες Κινέζους πολίτες.

Παρά τα παραπάνω τον Ιούλιο του 2001, απονεμήθηκε στο Πεκίνο το δικαίωμα να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 προφανώς καθ` υπαγόρευση των μεγάλων συμφερόντων που κρύβονται πίσω από την μάσκα του «Ολυμπιακού Ιδεώδους».
Μια λιγότερο γνωστή πτυχή του συγκεκριμένου ζητήματος είναι και οι περιπτώσεις υποβάθμισης του περιβάλλοντος στο Θιβέτ. Τα υψίπεδα του Θιβέτ είναι τα πιο εκτεταμένα και υψηλότερα στον κόσμο. Διατηρούν μοναδικά, αλλά και ευαίσθητα, αλπικά οικοσυστήματα. Ωστόσο, οι αρνητικές επιπτώσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτά λαμβάνουν μια άνευ προηγουμένου καταστροφική διάσταση. Η άγρια ζωή, τα δάση, οι βοσκότοποι, τα ποτάμια έχουν φτάσει σε τέτοια κατάσταση υποβάθμισης, από την οποία δύσκολα μπορούν να ανακάμψουν. Κοπάδια μεγάλων θηλαστικών που άλλοτε έβοσκαν εδώ σε μεγάλους αριθμούς, έχουν φτάσει σε σημείο εξαφάνισης, κυρίως λόγω της σκόπιμης εξόντωσής τους από Κινέζους στρατιώτες που τα πυροβολούσαν από φορτηγά, κατά τη δεκαετία του `60. Τα δάση του Θιβέτ καταλαμβάνουν την τρίτη θέση σε έκταση, μεταξύ των δασών της Κίνας.
Οι κυβερνητικές υλοτομικές επιχειρήσεις μειώνουν αυτή την έκταση με πρωτοφανείς ρυθμούς. Το βόρειο τμήμα του θιβετιανού υψιπέδου φιλοξενεί το πρώτο εργοστάσιο έρευνας και ανάπτυξης πυρηνικών όπλων της Κίνας από το 1972. Σήμερα εκεί υπάρχουν τουλάχιστον 3 ή 4 σημεία εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων.
Οικολογικές οργανώσεις εκφράζουν φόβους ότι τα πυρηνικά απόβλητα του εργοστασίου απορρίπτονται σε γειτονικές πεδιάδες, όπου έχουν αναφερθεί "περίεργα" συμπτώματα στους ντόπιους νομαδικούς πληθυσμούς, παρόμοια με εκείνα από την επίδραση της ραδιενέργειας (www.oikologos.gr).
Η Κίνα είναι μία μεγάλη χώρα με ζηλευτή ιστορία, κορυφαίο πολιτισμό και δραματική συμβολή στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Διαθέτει τρομερή δυναμική και είναι εύλογο οι τοπικοί φορείς που καλούνται να υπερασπίσουν τα συμφέροντα της δωδεκανησιακής οικονομίας να θέλουν να συνάψουν δεσμούς με τους εκεί παράγοντες. Δεν μπορεί να είναι κανείς αντίθετος στην προκοπή του τόπου του. Όμως η όλη ιστορία με την διδυμοποίηση κρατικών (το υπογραμμίζω αυτό διότι έχει να κάνει με το καθεστώς) διοικητικών περιφερειών είναι άλλο. Μου μοιάζει σαν να πουλάμε την ψυχή μας στον Εξαποδώ. Μου θυμίζει το δίλημμα του Δημήτρη Χόρν στην ταινία «Μια ζωή την έχουμε» όταν ρωτούσε την καλή του αν θα πατούσε το κουμπί που θα την έκανε πάμπλουτη γνωρίζοντας ότι στα βάθη της Κίνας την ίδια στιγμή θα πέθαιναν 3.000 «Μανδαρίνοι». Στο ίδιο δίλημμα καλείται να απαντήσει ο κύριος Νομάρχης Δωδεκανήσου. Λοιπόν, κ. Μαχαιρίδη, θα το πατούσατε το κουμπί;

Μιχάλης Ε. Σμαραγδής
mesmaragdis@yahoo.com